1. Putin có cuộc họp bí mật với trùm Wagner Yevgeny Prigozhin và ra lệnh cho anh ta ám sát Tổng thống Zelenskiy để chuộc lỗi
Hôm thứ Hai, 10 Tháng Bẩy, trong một diễn biến đáng kinh ngạc, phát ngôn nhân Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov, cho biết hôm 29 Tháng Sáu, Putin đã có cuộc họp với trùm Wagner Yevgeny Prigozhin.
Hai ký giả Will Stewart và Felix Allen của tờ The Sun có trụ sở ở Luân Đôn có bài tường trình nhan đề “VLAD'S U-TURN Putin ‘orders Wagner warlord to assassinate Zelensky and bring him his head’ in secret meeting despite being in exile”, nghĩa là “Bước ngoặc của Vladimir. Putin 'ra lệnh cho lãnh chúa Wagner ám sát Zelenskiy và mang về cho ông ta cái đầu' trong cuộc họp bí mật mặc dù đang phải sống lưu vong.” Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Kim Thúy.
Các báo cáo khẳng định rằng Vladimir Putin đã ra lệnh cho ông chủ của Tập đoàn Wagner nổi loạn phải ám sát tổng thống Ukraine, chỉ vài ngày sau cuộc đảo chính thất bại của ông ta.
Yevgeny Prigozhin đáng lẽ phải sống lưu vong như một phần của thỏa thuận ngăn chặn cuộc hành quân của ông ta vào Mạc Tư Khoa - nhưng sau đó đã được bí mật chào đón vào Điện Cẩm Linh vào cuối tháng trước.
Và bây giờ anh ta có thể cố gắng khởi động một “sự tàn bạo lớn” thay mặt cho Putin - có thể bao gồm một nhiệm vụ “mang về cái đầu của Volodymyr Zelenskiy”.
Phát ngôn nhân Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov hôm nay xác nhận rằng Putin đã có cuộc hội đàm với Prigozhin vào ngày 29/6.
Cuộc gặp gỡ giật gân xảy ra năm ngày sau khi một nhóm lính đánh thuê Wagner suýt lật đổ chế độ và đẩy nước Nga vào bờ vực.
Putin được cho là đã bắt đầu thanh trừng các tướng lĩnh cấp cao bị nghi ngờ có kiến thức trước về âm mưu đảo chính.
Nhưng bất chấp làn sóng giận dữ trên truyền hình lên án Prigozhin là “kẻ phản bội”, ông ta dường như đã thực hiện một bước ngoặt đáng xấu hổ trong chốn riêng tư.
Nó làm dấy lên đồn đoán về sự hỗn loạn đằng sau hậu trường giữa những tuyên bố về sự chia rẽ trong vòng thân cận của Putin và cáo buộc âm mưu lật đổ ông ta.
Hôm nay, tờ Liberation của Pháp lần đầu tiên tiết lộ cuộc gặp bất ngờ này, trích dẫn các nguồn tin tình báo và được cơ quan ngôn luận của Putin xác nhận.
Peskov cho biết 35 người đã được mời tham dự hội nghị thượng đỉnh kéo dài ba giờ, bao gồm cả Prigozhin và các chỉ huy cấp cao trong đội quân tư nhân Wagner của ông ta.
Đáng ngạc nhiên là Putin được cho là đã ca ngợi những nỗ lực của họ ở Ukraine, chưa đầy một tuần sau khi ông thừa nhận Nga đã ngăn chặn được “cuộc nội chiến”.
Peskov cho biết: “Điều duy nhất chúng tôi có thể nói là tổng thống đã đưa ra đánh giá của ông ấy về các hành động của công ty ở mặt trận trong Chiến dịch quân sự đặc biệt và cũng đưa ra đánh giá của ông ấy về các sự kiện ngày 24 tháng 6.”
Ông cũng tuyên bố các chỉ huy của Wagner đã tái khẳng định lòng trung thành của họ với Putin tại cuộc họp ở Điện Cẩm Linh.
Ông nói: “Các chỉ huy nhấn mạnh rằng họ là những người ủng hộ trung thành và là những người lính của nguyên thủ quốc gia và tổng tư lệnh tối cao. Họ cũng nói rằng họ sẵn sàng tiếp tục chiến đấu vì Tổ quốc.”
Chỉ năm ngày trước đó, những người lính đánh thuê đã chiếm trụ sở chiến tranh của Nga ở Rostov-on-Don và bắn hạ một số máy bay khi họ hành quân đến trong vòng 120 dặm của Mạc Tư Khoa.
Bản thân Prigozhin tuyên bố cuộc binh biến không nhằm lật đổ Putin mà thay vào đó nhằm vào bộ trưởng quốc phòng Sergei Shoigu và tư lệnh quân đội Valery Gerasimov, những người mà ông đổ lỗi cho những thất bại ở Ukraine.
'Tội ác lớn'
Tướng Viktor Zolotov, người đứng đầu lực lượng vệ binh quốc gia Nga, và ông Sergei Naryshkin, người đứng đầu cơ quan tình báo nước ngoài SVR của Nga, đều tham dự phiên họp, Liberation đưa tin.
Nhưng Gerasimov được cho là đã ở ngoài trời lạnh và vắng mặt.
Vị tướng cao cấp nhất của Nga được cho là đã “biến mất” sau cuộc đảo chính sau khi ông không xuất hiện trước công chúng trong nhiều tuần.
Trong một diễn biến khác, hôm nay anh ta lại xuất hiện khi ra lệnh phóng hỏa tiễn cho cấp dưới trong một đoạn video được cho là đã được ghi lại vào ngày hôm qua.
Riêng ngày hôm nay, có thông tin cho rằng Prigozhin có thể đã tình nguyện thực hiện một nhiệm vụ mới để giành lại sự ủng hộ của Putin.
Người đoạt giải Nobel Dmitry Muratov, là người điều hành hãng tin tức điều tra tiên phong Novaya Gazeta, cho biết: “Tôi nghĩ rằng ông ấy có thể không xin sự tha thứ từ Putin khi nói: 'Hãy để tôi quay lại'.
“Nhưng anh ta có thể thực hiện một số tội ác lớn vì lợi ích của Nga.
“Ông ta có thể cố gắng tổ chức một vụ ám sát Zelenskiy và đưa người đứng đầu Tổng thống Ukraine đến Điện Cẩm Linh.
“Tại sao không? Ông ấy phải làm điều gì đó để không còn mùi vị của cái mà Putin gọi là 'cú đâm sau lưng nước Nga'“.
Bí ẩn 'lưu vong'
Tin tức về cuộc họp gây chấn động được đưa ra sau những đồn đoán dữ dội về nơi ở của Prigozhin.
Nhà tỷ phú từng là người bán hotdog - một đồng minh thân cận của Putin trong nhiều năm - đáng lẽ phải sống lưu vong ở Belarus theo một thỏa thuận do nhà độc tài bù nhìn của Vladimir, là Alexander Lukashenko, làm trung gian.
Ít nhất một doanh trại quân đội đã được dựng lên cho 8.000 lính Wagner đi theo ông ta và thiết lập một căn cứ mới ở biên giới của Nato - nhưng nó đã bị bỏ trống.
Và Lukashenko đã rút lại tuyên bố trước đó của anh ta rằng Prigozhin đang ở Minsk, nói rằng anh ta tin rằng ông chủ Wagner thực sự đang ở St. Petersburg.
Các trang web theo dõi hàng không cho thấy máy bay riêng của anh ta bay ngang qua Nga trong những ngày gần đây trong bối cảnh có tin đồn rằng một thỏa thuận khác đã được thực hiện riêng để cho phép anh ta ở lại.
Và người đứng đầu Nato Jens Stoltenberg tiết lộ: “Chúng tôi theo dõi chặt chẽ nơi những người lính Wagner đang di chuyển xung quanh, và cả nơi Prigozhin đang di chuyển”.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg nói Prigozhin đã “di chuyển một chút vòng quanh”, mà không nói ở đâu.
Và ông nói thêm: “Tôi sẽ không đi vào chi tiết, nhưng chúng tôi đã thấy một số công việc chuẩn bị cho việc tiếp đón các nhóm lớn binh lính Wagner ở Belarus. Cho đến nay chúng tôi chưa thấy nhiều người trong số họ đến Belarus.”
Tuần trước, dinh thự của Prigozhin đã bị cảnh sát đột kích, cảnh sát đã tiết lộ hình ảnh của những thỏi vàng, súng và những bức ảnh đóng khung của những cái đầu bị cắt rời.
Họ cũng tiết lộ một tủ đầy tóc giả và hình ảnh của Prigozhin trong loạt cải trang hài hước.
Các vụ rò rỉ được cho là nhằm làm bẽ mặt Prigozhin, nhưng các nhà phân tích nói rằng ông vẫn được bảo vệ ở mức cao nhất.
Viện Nghiên Cứu Chiến Tranh Hoa Kỳ, gọi tắt là ISW, cho biết các cơ quan an ninh Nga “có khả năng giam giữ Prigozhin hoặc hạn chế các hoạt động di chuyển của ông ta ở Nga” nhưng rõ ràng là đã không làm như vậy.
ISW cho biết “khả năng tự do hoạt động ở Nga của anh ta cho thấy rằng Prigozhin vẫn được bảo vệ bởi một số bảo đảm an ninh và Điện Cẩm Linh tiếp tục ưu tiên làm suy yếu danh tiếng của anh ta ở Nga hơn là tấn công anh ta về thể chất hoặc pháp lý.”
2. Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cho biết Thổ Nhĩ Kỳ đã đồng ý ủng hộ việc gia nhập NATO của Thụy Điển
Người đứng đầu NATO Jens Stoltenberg cho biết hôm thứ Hai rằng Thổ Nhĩ Kỳ đã đồng ý ủng hộ nỗ lực của Thụy Điển để tham gia liên minh quân sự.
“Vui mừng thông báo rằng sau cuộc họp do tôi tổ chức với Tổng thống Erdogan và Thủ tướng Thụy Điển, Tổng thống Erdogan đã đồng ý chuyển giao thức gia nhập của Thụy Điển tới Đại hội đồng Quốc gia càng sớm càng tốt và bảo đảm việc phê chuẩn. Đây là một bước đi lịch sử giúp tất cả các Đồng minh NATO mạnh mẽ hơn và an toàn hơn”, Tổng thư ký Jens Stoltenberg cho biết như trên sau cuộc họp ở thủ đô Vilnius của Lithuania.
NATO cho biết trong một tuyên bố sau cuộc gặp giữa Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan, Thủ tướng Thụy Điển Ulf Kristersson và Thủ tướng Thụy Điển Ulf Kristersson và ông Stoltenberg, Thụy Điển sẽ “tích cực hỗ trợ” các nỗ lực nhằm tái tạo quá trình gia nhập Liên minh Âu Châu của Thổ Nhĩ Kỳ.
“Cả Thổ Nhĩ Kỳ và Thụy Điển sẽ tìm cách tối đa hóa các cơ hội để tăng cường thương mại và đầu tư song phương. Thụy Điển sẽ tích cực hỗ trợ các nỗ lực tái tạo quá trình gia nhập Liên Hiệp Âu Châu của Thổ Nhĩ Kỳ, bao gồm hiện đại hóa Liên minh Hải quan Liên Hiệp Âu Châu-Thổ Nhĩ Kỳ và tự do hóa thị thực”
Phát biểu tại một cuộc họp báo, ông Stoltenberg cho biết việc cho phép Thụy Điển tham gia liên minh “có lợi cho an ninh của tất cả các đồng minh NATO vào thời điểm quan trọng này”.
Erdogan trước đó vào thứ Hai đã yêu cầu Brussels dọn đường cho Thổ Nhĩ Kỳ trở thành thành viên Liên Hiệp Âu Châu trước khi chấp thuận tư cách thành viên NATO của Thụy Điển.
“Kể từ Hội nghị thượng đỉnh NATO lần trước, Thụy Điển và Thổ Nhĩ Kỳ đã hợp tác chặt chẽ với nhau để giải quyết các mối quan ngại về an ninh chính đáng của Thổ Nhĩ Kỳ. Là một phần của quá trình đó, Thụy Điển đã sửa đổi hiến pháp, thay đổi luật pháp, mở rộng đáng kể hợp tác chống khủng bố chống lại PKK và nối lại xuất khẩu vũ khí sang Thổ Nhĩ Kỳ, tất cả các bước được nêu trong Bản ghi nhớ ba bên đã được thống nhất vào năm 2022,” tuyên bố của NATO viết.
“Cả Thụy Điển và Thổ Nhĩ Kỳ đều đồng ý rằng hợp tác chống khủng bố là một nỗ lực lâu dài, sẽ tiếp tục sau khi Thụy Điển gia nhập NATO,” nó nói thêm.
3. Lãnh đạo thế giới hoan nghênh quyết định của Thổ Nhĩ Kỳ ủng hộ Thụy Điển gia nhập NATO
Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden hoan nghênh quyết định của Thổ Nhĩ Kỳ ủng hộ Thụy Điển gia nhập NATO vào hôm thứ Hai, nói rằng ông “sẵn sàng hợp tác với Tổng thống Recep Tayyip Erdoğan và Thổ Nhĩ Kỳ về việc tăng cường khả năng phòng thủ và răn đe ở khu vực Âu Châu-Đại Tây Dương.”
“Tôi mong được chào đón Thủ tướng Ulf Kristersson và Thụy Điển với tư cách là Đồng minh NATO thứ 32 của chúng tôi,” Biden nói trong một tuyên bố ngay sau thông báo.
Tổng thống Mỹ cũng cảm ơn sự lãnh đạo của Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg. Như CNN đã đưa tin trước đây, ông Stoltenberg nói rằng Thổ Nhĩ Kỳ đã đồng ý ủng hộ nỗ lực của Thụy Điển để tham gia liên minh quân sự.
Ngoại trưởng Anh James Cleverly cũng hoan nghênh động thái này, nói rằng việc Thụy Điển trở thành thành viên của NATO là “vì lợi ích của mọi người”.
“Việc gia nhập của họ giúp tất cả chúng ta an toàn hơn. Vương quốc Anh hoan nghênh các bước mà Thổ Nhĩ Kỳ đã thực hiện hôm nay để đưa điều này đến gần hơn. Chúng tôi tiếp tục sát cánh bên những người bạn Thụy Điển của mình,” Cleverly nói.
Tổng thống Phần Lan Sauli Niinisto, quốc gia đã gia nhập NATO vào tháng 4, nói rằng “Tư cách thành viên NATO của Phần Lan không hoàn chỉnh nếu không có Thụy Điển.”
“Bây giờ chúng tôi đang tiến một bước rõ ràng đến việc hoàn thành. Với Thụy Điển, toàn bộ Liên minh sẽ mạnh mẽ hơn,” Niinisto nói trong một tweet.
Ursula von der Leyen, chủ tịch Ủy ban Âu Châu, gọi đây là một “bước đi lịch sử”.
Tổng thống Lithuania Gitanas Nausėda cho biết trong một tweet rằng thỏa thuận này sẽ củng cố đáng kể khu vực biển Baltic và toàn bộ Liên minh, đồng thời nói thêm rằng các nước đồng minh đoàn kết và mạnh mẽ. Hội nghị thượng đỉnh NATO đang được tổ chức tại Vilnius, Lithuania.
Một số bối cảnh: Thông báo được đưa ra vào đêm trước hội nghị thượng đỉnh của NATO ở Vilnius, Lithuania và thể hiện một sự thay đổi ngoạn mục từ Erdogan, người trước đó vào thứ Hai đã đề xuất rằng Thụy Điển chỉ có thể tham gia liên minh sau khi đất nước của ông được chấp nhận vào Liên minh Âu Châu.
Ông Erdogan đã cản trở việc Thụy Điển gia nhập NATO trong hơn một năm qua vì vô số lo ngại.
4. Thổ Nhĩ Kỳ nhận được sự hỗ trợ đầy đủ của Thụy Điển cho việc gia nhập Liên Hiệp Âu Châu, truyền thông nhà nước đưa tin
Thụy Điển hoàn toàn ủng hộ quá trình gia nhập Liên minh Âu Châu của Thổ Nhĩ Kỳ, hãng thông tấn nhà nước Anadolu đưa tin – trích lời một quan chức hàng đầu của Thổ Nhĩ Kỳ vào cuối ngày thứ Hai.
Thổ Nhĩ Kỳ nhận được sự ủng hộ hoàn toàn đối với việc dỡ bỏ lệnh trừng phạt, tự do hóa thị thực và quy trình gia nhập của Liên Hiệp Âu Châu. Anadolu đưa tin, trong cuộc họp giữa Thổ Nhĩ Kỳ, Thụy Điển và NATO, họ đã nhất trí nỗ lực hướng tới việc loại bỏ các biện pháp trừng phạt và loại bỏ những trở ngại trong thương mại và đầu tư quốc phòng giữa các đồng minh.
Điều này xảy ra khi người đứng đầu NATO Jens Stoltenberg tuyên bố rằng Thổ Nhĩ Kỳ đã đồng ý ủng hộ việc gia nhập NATO của Thụy Điển vào hôm thứ Hai, với một tuyên bố từ liên minh nêu rõ rằng Stockholm sẽ “tích cực hỗ trợ” các nỗ lực nhằm tái tạo quá trình gia nhập Liên minh Âu Châu của Thổ Nhĩ Kỳ.
Trước đó, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan nói với các phóng viên rằng tư cách thành viên NATO của Thụy Điển nên được liên kết với tư cách thành viên Liên Hiệp Âu Châu của Thổ Nhĩ Kỳ, lập luận rằng: “Thổ Nhĩ Kỳ đã chờ đợi ở ngưỡng cửa Liên minh Âu Châu hơn 50 năm nay “ và “gần như tất cả các nước thành viên NATO đều đã là thành viên Liên Hiệp Âu Châu.”
Nỗ lực trở thành thành viên Liên Hiệp Âu Châu của Thổ Nhĩ Kỳ đã bị đình trệ kể từ năm 2016 — khi một nỗ lực đảo chính thất bại trong việc loại bỏ Erdogan khỏi quyền lực. Kể từ đó, ông Erdogan đã siết chặt quyền lực của mình thông qua các cải cách hiến pháp khiến Liên Hiệp Âu Châu lo ngại về nhân quyền và cơ sở pháp lý.
5. Thỏa thuận với Thổ Nhĩ Kỳ để Thụy Điển gia nhập NATO không phải là kết quả của “đàm phán mới”, người đứng đầu liên minh nói
Người đứng đầu liên minh cho biết thỏa thuận của Thổ Nhĩ Kỳ cho phép Thụy Điển trở thành thành viên của NATO đã được thực hiện từ năm ngoái.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cho biết động thái này không phải là kết quả của “cuộc đàm phán mới” và thỏa thuận này “được xây dựng dựa trên những gì chúng tôi đã đồng ý một năm trước tại Madrid.”
“Đây không phải là cuộc đàm phán mới, mà là về việc thực hiện và bảo đảm việc thực hiện những điều khác nhau mà chúng tôi đã đồng ý một năm trước tại Madrid,” ông nói trong một cuộc họp báo, một ngày trước hội nghị thượng đỉnh NATO.
Ông Stoltenberg nói tiếp rằng các cuộc thảo luận giữa hai quốc gia đã có thể giải quyết từng mối quan tâm của họ và tìm ra “điểm chung”.
“Những gì chúng tôi thấy là chúng tôi đã có thể dung hòa những lo ngại mà Thổ Nhĩ Kỳ đã bày tỏ và với những lo ngại mà Thụy Điển đã bày tỏ, và sau đó chúng tôi đã có thể tìm thấy một điểm chung, một nền tảng chung và tiến lên dựa trên điều đó.”
Người đứng đầu NATO cho biết việc Thụy Điển gia nhập NATO là điều tốt cho liên minh và nói thêm rằng “điều này là vì lợi ích an ninh của tất cả chúng ta”.
Khi được hỏi khi nào Thụy Điển có thể chính thức trở thành thành viên NATO, ông Stoltenberg tỏ ra không sẵn lòng đưa ra câu trả lời, nói rằng việc đưa ra thông báo là tùy thuộc vào Thổ Nhĩ Kỳ và muốn tập trung vào giá trị của một “ngày lịch sử”.
6. Các quan chức Ukraine cho biết cuộc tấn công của miền Nam đã giải phóng 169 km vuông lãnh thổ cho đến nay
Trong cuộc họp báo tại trung tâm báo chí Kyiv sáng thứ Ba 11 tháng Bẩy, Thứ trưởng Quốc phòng Ukraine Hanna Maliar cho biết quân đội Ukraine đã giải phóng 169 km vuông lãnh thổ ở phía nam kể từ khi bắt đầu cuộc tấn công vào giữa tháng 5. Cô nói rằng đó là một khu vực có diện tích gần bằng thành phố Odesa.
Trong tuần qua, các lực lượng Ukraine đã tiến thêm hơn một km “do cuộc tấn công ở các hướng Melitopol và Berdiansk”.
Như thế, 10 km vuông đất Ukraine đã được giải phóng trong tuần qua.
Bộ Tổng tham mưu Ukraine cho biết hôm thứ Hai rằng quân đội “tiếp tục tiến hành các hoạt động tấn công theo hướng Melitopol và Berdiansk, cố thủ trên các tuyến đã đạt được, tấn công bằng hỏa lực pháo binh và thực hiện các biện pháp phản công”.
Theo Bộ Tổng tham mưu Ukraine, các lực lượng Nga tiếp tục các hoạt động tấn công tại một số điểm dọc theo chiến tuyến Donetsk, với 30 cuộc giao tranh trong ngày qua. Có rất ít thay đổi ở các vị trí tiền tuyến dọc theo chiến tuyến phía đông.
Bộ Tổng tham mưu cho biết các lực lượng Ukraine đã chống lại hỏa lực mạnh của máy bay và pháo binh Nga ở khu vực Bakhmut, đồng thời cũng đã ngăn chặn các hoạt động tấn công của Nga gần Avdiivka và Mariinka.
24 km vuông đã được giải phóng trong khu vực Bakhmut trong các hoạt động gần đây, trong đó, 4 km vuông lãnh thổ được giải phóng trong tuần qua.
Đã có những bước tiến gia tăng của Ukraine về phía nam Bakhmut xung quanh làng Klishchiivka.
“Đối phương đang chống cự, di chuyển các đơn vị quân đội, tích cực sử dụng lực lượng dự trữ. Giao tranh ác liệt vẫn tiếp tục,” Thứ trưởng Hanna Maliar nói.
Viện Nghiên Cứu Chiến Tranh Hoa Kỳ, gọi tắt là ISW, cho biết trong phân tích mới nhất về chiến trường rằng “tốc độ phản công hiện tại của Ukraine phản ánh nỗ lực có kế hoạch nhằm bảo tồn sức mạnh chiến đấu của Ukraine và tiêu hao nhân lực và thiết bị của Nga với cái giá phải trả là tốc độ tiến công giải phóng lãnh thổ chậm hơn”.
Các quan chức quân sự Ukraine đã nói rằng Nga có khả năng đưa vào các đơn vị dự bị đáng kể để bù đắp tổn thất.
Trong 24 giờ qua, 440 lính Nga đã bị loại khỏi vòng chiến cùng với 7 xe tăng, 2 xe thiết giáp, 5 hệ thống pháo, một hệ thống phòng không, và 8 xe chuyển quân và nhiên liệu.
Tính chung từ ngày 24 tháng 2, 2022 đến 11 Tháng Bẩy, khoảng 234.480 quân nhân Nga đã bị loại khỏi vòng chiến cùng 4.085 xe tăng, 7.966 xe thiết giáp, 4.371 hệ thống pháo, 668 hệ thống hỏa tiễn phóng hàng loạt, 414 hệ thống phòng không, 315 máy bay, 309 trực thăng, 3.686 máy bay không người lái, 1.271 hỏa tiễn hành trình, 18 tàu chiến, 6.937 xe chuyển quân và nhiên liệu, và 605 đơn vị thiết bị đặc biệt.
7. Các cường quốc phương Tây chạy đua hoàn thành các cam kết an ninh cho Ukraine
Ba ký giả Hans Von Der Burchard, Paul Mcleary và Laura Kayali của tờ Politco có trụ sở ở Washington DC có bài tường trình nhan đề “Western powers race to finish security pledges for Ukraine,” nghĩa là “Các cường quốc phương Tây chạy đua hoàn thành các cam kết an ninh cho Ukraine”. Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Thụy Khanh.
Một nhóm nhỏ các đồng minh phương Tây đang tham gia vào các cuộc đàm phán “cao cấp” và “điên cuồng vào phút cuối” để hoàn tất tuyên bố bảo đảm an ninh cho Ukraine trước hội nghị thượng đỉnh NATO vào tuần này tại Lithuania, theo bốn quan chức quen thuộc với các cuộc đàm phán.
Trong nhiều tuần, Mỹ, Anh, Pháp và Đức đã thảo luận vấn đề này với Kyiv, đồng thời cũng đã liên hệ với các đồng minh khác trong NATO, Liên Hiệp Âu Châu và G7. Ý tưởng là tạo ra một “chiếc ô” cho tất cả các quốc gia sẵn sàng cung cấp viện trợ quân sự liên tục cho Ukraine, cho dù có các chi tiết khác nhau giữa các quốc gia.
Nỗ lực này là một phần của các cuộc đàm phán rộng lớn hơn tại NATO và giữa một số nhóm quốc gia về cách các đồng minh phương Tây nên thể hiện sự hỗ trợ lâu dài cho Ukraine.
Kyiv muốn gia nhập NATO càng sớm càng tốt, cho phép nước này tiếp cận với Điều 5 được ca ngợi của liên minh – theo đó tấn công một người là tấn công tất cả. Tuy nhiên, nhiều đồng minh trong liên minh đồng ý rằng Ukraine chỉ có thể tham gia sớm nhất là ngay sau khi chiến tranh kết thúc.
Vì vậy, các cường quốc lớn nhất của liên minh đang làm việc để xem mỗi bên có thể đưa ra những cam kết an ninh tạm thời nào cho Ukraine trong thời gian chờ đợi. Tuy nhiên, quan điểm đó không được các quốc gia dọc theo sườn phía đông của NATO ủng hộ. Họ đang thúc đẩy để Ukraine có được con đường thăng tiến nhanh hơn, ngay cả khi giao tranh vẫn tiếp diễn.
Theo các quan chức ở Berlin, Paris, London và Brussels, mục tiêu của các cường quốc phương Tây là công bố khuôn khổ bảo trợ của họ xung quanh hội nghị thượng đỉnh thường niên của NATO. Sự kiện kéo dài hai ngày này sẽ bắt đầu vào hôm thứ Ba 11 Tháng Bẩy tại Vilnius, Thủ đô của Lithuania.
“Một cuộc thảo luận đang được tiến hành; sâu rộng, trên thực tế là rất sâu rộng và chúng tôi rất hy vọng rằng nó có thể được kết thúc vào cuối hội nghị thượng đỉnh,” một quan chức Pháp nói với các phóng viên tại một cuộc họp báo.
Một nhà ngoại giao cấp cao của NATO đã đồng ý, nói với các phóng viên trong một cuộc họp ngắn riêng rằng có “các cuộc đàm phán điên cuồng vào phút cuối” đang diễn ra vào lúc này “về việc điều này sẽ diễn ra như thế nào.”
Những chi tiết vào phút cuối
Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden dự kiến sẽ gặp Thủ tướng Vương quốc Anh Rishi Sunak vào hôm thứ Hai tại London, nơi hai vị và phái đoàn của họ sẽ hội ý để cố gắng giải quyết các chi tiết vào phút cuối, theo một nhà ngoại giao thứ hai của NATO có kiến thức về kế hoạch. Về phía Hoa Kỳ, giám đốc chính sách của Ngũ Giác Đài Colin Kahl được giao nhiệm vụ đưa thỏa thuận về đích.
Sáng kiến này cuối cùng có thể dẫn đến những lời hứa sẽ tiếp tục phần lớn viện trợ mà các đồng minh đã cung cấp: vũ khí, thiết bị, đào tạo, tài chính và tình báo. Nhưng mục đích là đưa ra một tín hiệu thống nhất lâu dài hơn cho Ukraine, đặc biệt là khi Kyiv khó có thể đạt được cam kết chắc chắn về tư cách thành viên NATO mà họ muốn có tại hội nghị thượng đỉnh tuần này.
“Về cơ bản, đó là một sự bảo đảm với Ukraine rằng trong một thời gian rất dài sắp tới, chúng tôi sẽ trang bị vũ khí cho lực lượng của họ, chúng tôi sẽ cung cấp tài chính cho họ, chúng tôi sẽ cố vấn cho họ, chúng tôi sẽ huấn luyện họ để họ có một lực lượng răn đe, chống lại bất kỳ sự xâm lược nào trong tương lai”, nhà ngoại giao cấp cao của NATO cho biết.
Tuy nhiên, nhiều chi tiết cụ thể của sự hỗ trợ này sẽ được để lại sau. Nhà ngoại giao này cho biết sẽ tùy thuộc vào từng quốc gia liên hệ sẽ xác định song phương với Ukraine “cam kết của bạn sẽ là gì. Và nó có thể là bất cứ thứ gì, từ phòng không đến xe tăng hay bất cứ thứ gì.”
Tuần trước, Thủ tướng Đức Olaf Scholz đã đưa ra “lời kêu gọi tới tất cả các quốc gia muốn hỗ trợ Ukraine,” nói rằng họ nên “tự đưa ra quyết định để có thể tiếp tục duy trì sự hỗ trợ đó cho một, hai, ba và nếu cần nhiều năm nữa, vì chúng ta không biết xung đột quân sự sẽ kéo dài bao lâu.”
Ngoài tuyên bố bảo đảm an ninh mà các cường quốc phương Tây đang hoàn thiện, NATO cũng đang vạch ra những cách thức mới để hỗ trợ quân đội Ukraine trong nhiều năm tới.
Tại hội nghị thượng đỉnh, NATO sẽ đồng ý về các kế hoạch giúp hiện đại hóa hệ thống phòng thủ của Ukraine, người đứng đầu liên minh Jens Stoltenberg nói với các phóng viên hôm thứ Sáu. Ông cho biết kế hoạch này sẽ liên quan đến “một chương trình hỗ trợ kéo dài nhiều năm để bảo đảm khả năng tương tác đầy đủ giữa các lực lượng vũ trang Ukraine và NATO”.
Nỗ lực kéo dài nhiều năm đó cũng sẽ tập trung vào các chương trình hiện đại hóa quân đội Ukraine, và giống như sáng kiến “chiếc ô”, sẽ phụ thuộc vào từng quốc gia đóng góp những gì họ thấy phù hợp.
Tham vọng của NATO
Các nhà lãnh đạo NATO cũng sẽ tạo ra một diễn đàn NATO-Ukraine mới, tạo cho hai bên không gian để làm việc về “các hoạt động chung thực tế”, ông Stoltenberg nói thêm.
Cuộc thảo luận rộng hơn về bảo đảm an ninh chắc chắn đã trở nên đan xen với cuộc tranh luận xung quanh nguyện vọng NATO của Ukraine, vốn sẽ là vấn đề quan trọng trong chương trình nghị sự khi các nhà lãnh đạo tập trung tại Vilnius.
Trong thông cáo chính thức sẽ được đưa ra trong hội nghị thượng đỉnh, “chúng tôi sẽ giải quyết các nguyện vọng trở thành thành viên của Ukraine và đó là điều mà các đồng minh NATO tiếp tục làm việc,” Đại sứ Hoa Kỳ tại NATO Julianne Smith nói với các phóng viên hôm thứ Sáu.
Cụ thể, các nhà lãnh đạo đang hướng tới việc cập nhật lời hứa mơ hồ năm 2008 của liên minh rằng Ukraine “sẽ trở thành” thành viên NATO vào một thời điểm nào đó. Nhưng người ta không kỳ vọng họ sẽ mang đến cho Kyiv “lời mời rõ ràng” mà nhà lãnh đạo Ukraine Volodymyr Zelenskiyy đang tìm kiếm.
“Chắc chắn, chúng tôi cũng sẽ thảo luận về câu hỏi làm thế nào để tiếp tục đối phó với viễn cảnh của các quốc gia hướng tới NATO và muốn gia nhập tổ chức này,” Scholz nói. Tuy nhiên, ông nói thêm, “rõ ràng là không ai có thể trở thành thành viên của một liên minh phòng thủ trong khi đang có chiến tranh.”
Tuy nhiên, Stoltenberg đã tạo ra một giai điệu lạc quan vào hôm thứ Sáu.
“Tôi tin tưởng rằng chúng ta sẽ có một thông điệp rõ ràng,” ông nói. “Chúng ta phải nhớ rằng Đồng minh cũng đã đồng ý về rất nhiều nguyên tắc quan trọng khi nói đến Ukraine và tư cách thành viên.”
8. Cuộc xâm lược của Nga biến Ukraine đã trở thành 'bãi thử nghiệm không nơi nào sánh bằng đối với ngành công nghiệp vũ khí thế giới'
Ký giả Elena Salvoni của tờ The Daily Mail có trụ sở ở Luân Đôn có bài tường trình nhan đề “The Ukraine invasion has become 'an unbeatable testing ground for the world's weapons industry', Kyiv's defence minister says, with manufacturers benefiting from real combat data,” nghĩa là “Bộ trưởng Quốc phòng Kyiv cho biết cuộc xâm lược Ukraine đã biến nước này trở thành 'bãi thử nghiệm không nơi nào sánh bằng đối với ngành công nghiệp vũ khí thế giới', trong đó các nhà sản xuất được hưởng lợi từ dữ liệu chiến đấu thực tế.” Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Kim Thúy.
Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine cho biết, cuộc xâm lược Ukraine đang mang đến cho phương Tây cơ hội chưa từng có để thấy hiệu quả của các thiết bị quân sự của họ trong một cuộc chiến tranh toàn diện.
Các đồng minh phương Tây đã tặng vũ khí dự trữ trị giá hàng tỷ đô la cho Ukraine kể từ khi Nga xâm lược vào năm ngoái. Kyiv đang sử dụng hỏa tiễn và xe tăng Đức do Anh tài trợ để sử dụng hiệu quả trong cuộc phản công đang diễn ra.
Cuộc chiến chống lại lực lượng của Vladimir Putin là lần đầu tiên vũ khí của NATO được sử dụng trên quy mô lớn. Bộ trưởng Oleksiy Reznikov cho biết cuộc chiến đang cho phép những người ủng hộ đất nước của ông 'thực sự thấy vũ khí của họ có hoạt động hay không, chúng hoạt động hiệu quả như thế nào và liệu chúng có cần được nâng cấp hay không'.
“Đối với ngành công nghiệp quân sự của thế giới, bạn không thể phát minh ra một bãi thử nào tốt hơn”, ông nói thêm. Các tổ hợp sản xuất vũ khí đã xác nhận rằng phản hồi từ các binh sĩ Ukraine đã giúp các kỹ sư của họ cải tiến thiết bị.
Tuy nhiên, các nhà phân tích quân sự cũng cảnh báo rằng người Nga, cũng như Trung Quốc và các quốc gia thù địch tiềm tàng khác, sẽ theo dõi cách thức hoạt động của vũ khí phương Tây và chắc chắn sẽ ghi chép.
Trong cuộc chạy đua vũ trang kịch tính xung quanh cuộc chiến, Nga cũng đang học hỏi từ những thất bại quân sự của mình và thích nghi, một chuyên gia nói chuyện với tờ Financial Times lưu ý.
'Không chỉ người Ukraine đang học cách chiến đấu trong một cuộc chiến tranh hiện đại, cường độ cao. Người Nga cũng vậy', một cố vấn quốc phòng phương Tây nói với tờ báo.
Họ cảnh báo rằng có nguy cơ phương Tây có thể bị 'bỏ lại phía sau' trừ khi phương Tây rút ra các bài học về chiến thuật chiến trường 'với một số yếu tố cấp bách'.
Reznikov đã đưa ra một ví dụ về sự đổi mới của Nga và cách Ukraine giúp các đồng minh của mình học hỏi từ nó, chỉ ra cách hệ thống hỏa tiễn HIMARS 'có độ chính xác cao' do Mỹ tài trợ đang bị các thiết bị gây nhiễu điện tử mạnh mẽ của Nga chống lại.
'Người Nga đưa ra một biện pháp đối phó, chúng tôi thông báo cho các đối tác của mình và họ đưa ra một biện pháp đối phó mới đối với biện pháp đối phó này', Reznikov giải thích.
Trong khi các hệ thống pháo binh của phương Tây được ca ngợi là vượt trội so với các đối tác thời Liên Xô ở nhiều khía cạnh, chúng cũng bộc lộ những hạn chế của mình trong cuộc chiến không ngừng.
Cố vấn vũ khí Petro Pyatakov xác nhận rằng “các nhà sản xuất pháo binh phương Tây rất quan tâm đến việc nhận phản hồi từ các xạ thủ Ukraine... để loại bỏ những thiếu sót”.
Ukraine, quốc gia hy vọng chứng tỏ mình là một 'thành viên NATO trên thực tế', cũng đã sử dụng cơ sở dữ liệu Logfas của khối, cho phép chia sẻ thông tin về phần cứng nào cần thay thế và phần cứng nào đang hoạt động.
Trong số các khí tài quân sự phương Tây đang được Ukraine sử dụng có xe tăng Leopard 2 của Đức và những chiếc Challenger 2 do Anh tài trợ - cả hai đều đã được phát hiện trên tiền tuyến.
Xe tăng Challenger 2 trị giá 5 triệu bảng Anh được thiết kế để tấn công các xe tăng khác và có phạm vi và độ chính xác cao hơn nhiều so với loại tương đương của Điện Cẩm Linh.
Một tiểu đoàn gồm 14 xe tăng Challenger 2, được trang bị súng trường 120 ly và súng máy 7,62 ly, đã được Anh tặng vào đầu năm nay.
Vào tháng 5, Vương quốc Anh đã trở thành quốc gia đầu tiên cung cấp cho Ukraine hỏa tiễn có tầm bắn đủ xa để tấn công bất cứ nơi nào trên đất nước này khi cung cấp hỏa tiễn Storm Shadow.
Bộ trưởng Quốc phòng Ben Wallace xác nhận việc sử dụng các hỏa tiễn tấn công sâu, có tầm bắn 250 km, trong cùng tháng.
Trong khi đó, hồi tháng 5, có thông tin cho rằng Mỹ đã gửi vũ khí trị giá khoảng 21,1 tỷ USD từ kho dự trữ của mình, bao gồm bệ phóng HIMARS, vũ khí chống tăng Javelin và hệ thống hỏa tiễn đất đối không.