SACRAMENTO - Ngày 29.11.2009, trong Thánh Lễ Chúa Nhật Thứ Nhất Mùa Vọng, Đức Cha Jaime Soto, Giám Mục Giáo Phận Sacramento đã tuyên bố Cộng Đoàn Các Thánh Tử Đạo Việt Nam được thành lập từ năm 1986 nay chính thức trở thành “Giáo Xứ Các Thánh Tử Đạo Việt Nam" (GXCTTĐVN) tại Giáo Phận Sacramento, California. Ngài đã bổ nhiệm cha Nguyễn Ngọc Ban làm Linh Mục Chánh Xứ tiên khởi một ngày và kể từ ngày hôm sau, tức ngày 30 tháng 11 năm 2009, cha Trần Bình Khả được bổ nhiêm làm Chánh Xứ thay thế cha Ban. Được biết cha Ban và cha Khả đều thuộc chi Dòng Đồng Công và đây cũng là môt Giáo Xứ duy nhất dành riêng cho người Viêt Nam trong Giáo Phân.

Giáo dân Các Thánh Tử Đạo Việt Nam tại Thủ Phủ California rất vui mừng và hãnh diện vì kể từ hôm nay, 29 tháng 11 năm 2009, Cộng Đoàn đã chính thức được gọi là Giáo Xứ Các Thánh Tử Đạo Việt Nam! Đây cũng là một niềm vui, một hãnh diện chung cho người Việt trên đất Mỹ; vì Thủ Phủ California đã có một Giáo Xứ đặc biệt phục vụ cho người Viêt Nam.

Nhìn về quá khứ, Cộng Đoàn Công Giáo Việt Nam tại Sacramento đã bắt đầu thành hình với một con số giáo dân khoảng trên dưới 50 người vào cuối năm 1975. Lúc bấy giờ, chưa có cha Việt Nam chính thức làm Tuyên Úy cho Cộng Đoàn; vì thế cha Nguyễn Văn Tịnh được mời từ San Jose đến dâng Lễ cho mỗi Chúa Nhật đầu tháng. Cộng Đoàn cũng không có cơ sở chính thức để tham dự Thánh Lễ và đã phải di chuyển từ nhà thờ Sain Francis of Assisi trên đường 26th đến USCC Newman Center trên đường Newman Court.

Năm 1979, dưới sự hướng dẫn của cha cố Nguyễn Văn Vi, vị Tuyên Úy tiên khởi, Cộng Đoàn đã mượn nhà thờ Saint Peter tại 6210 McMahon Drive để dâng Thánh Lễ Chúa Nhật. Cuối năm 1981, Cộng Đoàn lại một lần nữa chuyển đến nhà thờ Saint Paul tại 8720 Florin Road, lúc này số giáo dân đã tăng lên khoảng 400 người.

Vào cuối năm 1983, với sự đóng góp của giáo hữu Công Giáo tại Sacramento và các vùng lân cận, cùng lòng quảng đại của một gia đình ân nhân người Mỹ, Lammerding, Cộng Đoàn Cộng Giáo Việt Nam tại Sacramento đã mua được 5 mẫu đất cùng với môt căn nhà 3 phòng ngủ tại 10371 Jackson Road, Sacramento. Phòng khách của căn nhà được sửa lại và căng bạt nới dài khoảng 15 mét ra phía ngoài dùng làm nơi dâng lễ.

Đầu năm 1986, Cộng Đoàn Các Thánh Tử Đạo Việt Nam bắt đầu dự án xây dựng nhà thờ trên khu đất năm mẫu đường Jackson. Kể từ năm đó (1986), Cộng Đoàn Các Thánh Tử Đạo Việt Nam được chính thức thành hình. Tháng 9 năm 1986, cha Nguyễn Văn Hoan được mời về làm Tuyên Úy cho Cộng Đoàn Các Thánh Tử Đạo Việt Nam thay cho cha cố Nguyễn Văn Vi đã qua đời. Cha Hoan và ban chấp hành Cộng Đoàn tiếp tục dự án xây dựng nhà thờ. Ngày 5 tháng 11 năm 1988, Thánh Đường Các Thánh Tử Đạo Việt Nam được hoàn tất và Thánh Hiến dưới sự chủ tọa của Đức Cha Francis A. Quinn, Đức Giám Mục Giáo Phận Sacramento.

Đầu năm 1994, cha Quản Nhiệm Nguyễn Văn Hoan được thuyên chuyển vì hết nhiệm kỳ. Từ tháng Tư cho đến tháng 6, cha Nguyễn Dũng tạm thời phục vụ Cộng Đoàn; sau đó Cha trở về nhà Dòng dạy học. Đầu tháng 6 năm 1994, cha Nguyễn Ngọc Ban thuộc chi Dòng Đồng Công Hoa Kỳ được mời về làm Quản Nhiệm với sự phụ tá lần lượt của các cha Cao Xuân Cảnh, Trần Dũng Lực, và Lương Minh Tuất.

Vì số Giáo Hữu Việt Nam mỗi ngày mỗi tăng, và để thuận tiện cho phần lớn người Công Giáo Việt Nam hiện tập trung ở miền Nam Sacramento, Cộng Đoàn Các Thánh Tử Đạo Việt Nam đã được sự chấp thuận của Đức Cha William Weigand dời về một địa điểm mới tại 8181 Florin Road.

Dưới sự lãnh đạo của cha Nguyễn Ngọc Ban và lòng hăng say nhiệt thành của rất đông giáo dân trong Cộng Đoàn, dự án xây dưng ngôi Thánh Đường chứa trên 1.200 người đã được hoàn thành trên một miếng đất 10 mẫu (acre); thêm vào đó là một Hội Trường chứa trên 2.000 người, cùng 11 lớp học mỗi lớp chứa được 35 học sinh, và hai văn phòng. Chúa Nhật ngày 28 tháng 6 năm 2009, Đức Cha Jaime Soto đã dâng Lễ Tạ Ơn và Thánh Hiến ngôi Thánh Đường này. Trong Thánh Lễ có sự hiện diện của Đức Cha Mai Thanh Lương, Đức Cha Phụ Tá Giáo Phân Orange, cha Trần Mại, Giám Tỉnh Dòng Đồng Công cùng gần 20 quý Linh Mục Mỹ và Việt Nam.