1. Chính quyền Tổng thống Trump công bố các biện pháp trừng phạt ‘đáng kể’ đối với Nga
Chính quyền Tổng thống Trump đã công bố các lệnh trừng phạt mới toàn diện nhằm vào ngành công nghiệp dầu mỏ của Nga, như một phần trong nỗ lực thúc đẩy nhà độc tài Vladimir Putin đàm phán và chấm dứt chiến tranh ở Ukraine.
“Lệnh trừng phạt khổng lồ” nhắm vào hai tập đoàn năng lượng khổng lồ Rosneft và Lukoil sau nhiều tháng Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy kêu gọi và Washington gây áp lực từ cả hai đảng nhằm áp đặt các biện pháp cứng rắn hơn đối với Mạc Tư Khoa. Các quan chức Mỹ cho biết động thái này nhắm vào cốt lõi của nền kinh tế Nga - nguồn thu từ dầu mỏ, nguồn thu đã giúp Nga duy trì hoạt động chiến tranh bất chấp sự cô lập quốc tế.
Các lệnh trừng phạt được đưa ra khi Tổng thư ký NATO Mark Rutte đến Washington để hội đàm và gặp Tổng thống Trump.
Ông Bessent phát biểu ngay sau khi một loạt cuộc tấn công bằng hỏa tiễn và máy bay điều khiển từ xa mới của Nga tấn công Ukraine đêm qua, khiến ít nhất sáu người thiệt mạng, bao gồm một phụ nữ và hai con gái của bà. Các cuộc tấn công, nhắm vào ít nhất tám thành phố và một thị trấn gần Kyiv, đã thiêu rụi nhiều ngôi nhà và làm 29 người khác bị thương, trong đó có năm trẻ em, theo các quan chức Ukraine.
Bộ Tài chính Hoa Kỳ đã công bố các biện pháp trừng phạt mới toàn diện nhắm vào ngành năng lượng của Nga, cụ thể là vào hai tập đoàn dầu khí khổng lồ Rosneft và Lukoil do vai trò của họ trong việc tài trợ cho nỗ lực chiến tranh của Mạc Tư Khoa tại Ukraine. Các biện pháp trừng phạt, được ban hành theo Sắc lệnh Hành pháp 14024, cấm các công dân Hoa Kỳ giao dịch kinh doanh với các công ty hoặc bất kỳ công ty con nào mà họ kiểm soát và cảnh báo các tổ chức tài chính nước ngoài rằng việc hỗ trợ cơ sở công nghiệp-quân sự của Nga có thể dẫn đến các biện pháp trừng phạt thứ cấp. Ông Bessent cho biết hành động này nhằm cắt giảm nguồn thu tiếp tay cho hành động gây hấn của Điện Cẩm Linh và kêu gọi Nga “ngay lập tức đồng ý ngừng bắn”.
“Hy vọng ông ấy sẽ biết điều”, Tổng thống Trump nói về Putin trong bài phát biểu tại Tòa Bạch Ốc hôm thứ Tư cùng với Rutte. “Và hy vọng Tổng thống Zelenskiy cũng sẽ biết điều. Anh biết đấy, người ta vẫn nói, khiêu vũ tango cần hai người.”
Tổng thống Trump cũng cho biết hôm thứ Tư rằng ông có kế hoạch thảo luận về cuộc chiến ở Ukraine với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong cuộc họp sắp tới tại Nam Hàn, đồng thời cho rằng Bắc Kinh có thể giúp gây áp lực buộc Mạc Tư Khoa chấm dứt cuộc xâm lược.
“Tôi nghĩ ông ấy có thể có ảnh hưởng lớn đến Putin”, Tổng thống Trump nói về Tập Cận Bình.
Trung Quốc chưa xác nhận cuộc họp sẽ diễn ra, nhưng bất kỳ cuộc đàm phán nào cũng có thể sẽ đề cập đến nhiều vấn đề ngoài cuộc chiến của Nga ở Ukraine, bao gồm thương mại, an ninh khu vực và Bắc Hàn.
Các biện pháp trừng phạt mới của Tổng thống Trump đánh dấu một trong những bước đi quan trọng nhất từ trước đến nay của Washington đối với ngành công nghiệp dầu mỏ của Nga, một nguồn thu nhập chính của chính phủ. Bằng cách hạn chế tiếp cận các hệ thống tài chính và công nghệ phương Tây, các quan chức Mỹ hy vọng sẽ làm suy yếu khả năng duy trì cuộc xâm lược của Nga và gây áp lực buộc nhà độc tài Vladimir Putin phải đàm phán chấm dứt chiến tranh. Các quan chức Bộ Tài chính cho biết các biện pháp bổ sung có thể được áp dụng nếu Mạc Tư Khoa không thay đổi lập trường.
Các lệnh trừng phạt này được đưa ra sau thông báo rằng Tổng thống Trump và Putin sẽ không gặp nhau ở Hung Gia Lợi trong những tuần tới, và sau một cuộc tấn công lớn vào Thủ đô Kyiv của Ukraine.
Lãnh đạo khu vực Mykola Kalashnyk cho biết cuộc không kích chết người gần Kyiv đã phá hủy một ngôi nhà nơi một người mẹ và hai con gái 6 tháng tuổi và 12 tuổi đang ở. Theo lực lượng không quân Ukraine, Kyiv dường như là mục tiêu chính, và Nga đã phóng 405 máy bay điều khiển từ xa và 28 hỏa tiễn trong cuộc tấn công.
Tại Kharkiv, thành phố lớn thứ hai của Ukraine, máy bay điều khiển từ xa của Nga đã tấn công một trường mẫu giáo khi trẻ em đang ở bên trong, Thị trưởng Ihor Terekhov cho biết. Một người đã thiệt mạng và sáu người bị thương, mặc dù không có trẻ em nào bị thương.
Tổng thống Zelenskiy cho biết nhiều trẻ em đã bị sốc và các cuộc tấn công nhắm vào 10 khu vực, bao gồm Kyiv, Odesa, Chernihiv, Dnipropetrovsk, Kirovohrad, Poltava, Vinnytsia, Zaporizhzhia, Cherkasy và Sumy.
Sự leo thang mới nhất diễn ra trong bối cảnh các đồng minh phương Tây đang chật vật duy trì sự thống nhất về chính sách đối với Ukraine giữa lúc căng thẳng chiến tranh leo thang và các ưu tiên toàn cầu đang thay đổi. Ông Bessent cho biết các lệnh trừng phạt mới là một phần trong nỗ lực liên tục của Washington nhằm gây áp lực lên Mạc Tư Khoa đồng thời hỗ trợ quốc phòng cho Kyiv.
Trong lần xuất hiện tại Phòng Bầu dục, Rutte đã nhấn mạnh rằng vũ khí mà Hoa Kỳ đang bán cho Âu Châu để cung cấp cho Ukraine là rất cần thiết để giúp ngăn chặn nhiều cuộc tấn công.
“Chúng ta cần bảo đảm các hệ thống phòng không được lắp đặt, và chúng ta cần các hệ thống của Hoa Kỳ để làm điều đó, và người Âu Châu đang trả tiền cho việc đó”, Rutte nói. “Đây chính xác là loại hành động mà chúng ta cần, và Tổng thống đang làm điều đó và cố gắng hết sức để hoàn thành công việc này.”
[Newsweek: Trump Administration Announces ‘Substantial’ Sanctions Against Russia]
2. Nga phản hồi thông tin Tổng thống Trump và Putin có thể đi chung máy bay
Phát ngôn nhân của nhà độc tài Vladimir Putin đã bác bỏ các báo cáo của giới truyền thông về khả năng nhà lãnh đạo Nga có thể đi đến hội nghị thượng đỉnh Budapest được đề xuất trên cùng một máy bay với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump.
Putin đang phải đối mặt với vấn đề hậu cần khi đi đến cuộc gặp với Tổng thống Trump ở Hung Gia Lợi, ngày giờ và thông tin chi tiết vẫn chưa được xác nhận, để thảo luận về việc chấm dứt chiến tranh của Nga tại Ukraine.
Không phận Liên Hiệp Âu Châu đã đóng cửa đối với máy bay Nga, và Điện Cẩm Linh sẽ rất lo ngại về an ninh khi tổng thống nước này bay qua các quốc gia thù địch. Một tuyến bay thẳng sẽ đồng nghĩa với việc bay đến Hung Gia Lợi qua Ba Lan, cả thành viên Liên Hiệp Âu Châu và đồng minh NATO. Trong khi Hung Gia Lợi có quan hệ nồng ấm với Mạc Tư Khoa, thì Ba Lan - quốc gia láng giềng với Ukraine đang bị chiến tranh tàn phá - lại không có.
“Tôi coi đây là một phiên bản kỳ ảo”, quan chức Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov trả lời các nhà báo bằng tiếng Nga khi trả lời câu hỏi về những đồn đoán trên phương tiện truyền thông, hãng thông tấn nhà nước TASS đưa tin.
Ngoại trưởng Ba Lan cảnh báo rằng máy bay của Putin có thể buộc phải hạ cánh trên lãnh thổ Ba Lan - và nhà lãnh đạo Nga có thể bị bắt - nếu bay qua không phận Ba Lan để tham dự cuộc họp của Tổng thống Trump tại Hung Gia Lợi.
Theo truyền thông quốc gia, Radosław Sikorski phát biểu với đài phát thanh Ba Lan Radio Rodzina vào thứ Ba rằng: “Tôi không thể bảo đảm rằng một tòa án Ba Lan độc lập sẽ không ra lệnh cho chính phủ hộ tống một chiếc máy bay như vậy xuống để đưa nghi phạm đến tòa án ở The Hague”.
Tòa án Hình sự Quốc tế có trụ sở tại Hòa Lan vào năm 2023 đã ban hành lệnh bắt giữ Putin, cáo buộc ông trục xuất bất hợp pháp hàng trăm trẻ em khỏi Ukraine sau cuộc xâm lược của Nga.
Thay vào đó, Putin phải bay theo một lộ trình dài hơn, vòng vèo qua Thổ Nhĩ Kỳ tới Hung Gia Lợi.
Cuộc gặp Tổng thống Trump-Putin đang được tiến hành khi chiến tranh Ukraine vẫn tiếp diễn
Hiện chưa rõ khi nào Tổng thống Trump và Putin sẽ gặp nhau tại Budapest. Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio và Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov đang đàm phán để đặt nền móng cho một cuộc gặp thành công giữa hai nhà lãnh đạo.
Tổng thống Trump đã nói chuyện với Putin vào thứ Năm tuần trước, và hai bên đã đồng ý tổ chức cuộc gặp, sau hội nghị thượng đỉnh ở Alaska vào tháng 8. Tổng thống Trump đang cố gắng chấm dứt cuộc chiến đang diễn ra của Nga tại Ukraine, nhưng vẫn chưa thành công sau nhiều tháng đàm phán ngoại giao.
Ukraine và các đồng minh Âu Châu muốn Tổng thống Trump gây áp lực lớn hơn lên Putin để chấm dứt chiến tranh bằng cách tăng cường hỏa lực cho lực lượng Ukraine với hỏa lực mạnh hơn và mạnh hơn, đồng thời áp đặt các lệnh trừng phạt cứng rắn hơn đối với Nga và các đối tác chiến lược, đặc biệt là Trung Quốc. Họ cho rằng Putin chỉ phản ứng bằng sức mạnh cứng rắn, chứ không phải bằng ngoại giao.
Tổng thống Volodymyr Zelenskiy của Ukraine đã gặp Tổng thống Trump tại Tòa Bạch Ốc hôm thứ Sáu sau cuộc gọi với Putin, với hy vọng bảo đảm nguồn cung cấp hỏa tiễn hành trình Tomahawk tầm xa từ Hoa Kỳ để sử dụng chống lại Nga. Tuy nhiên, Tổng thống Trump vẫn chưa đồng ý với yêu cầu đó, do lo ngại về sự leo thang chiến tranh mà động thái này có thể gây ra.
Thay vào đó, Tổng thống Trump bước ra khỏi cuộc họp và yêu cầu Tổng thống Zelenskiy và Putin tạm dừng giao tranh dọc theo các tuyến đầu hiện tại. Trong khi Ukraine đã tuyên bố muốn ngừng bắn, Nga đã nhiều lần bác bỏ ý tưởng này.
Trong một bài đăng trên nền tảng Truth Social của mình, Tổng thống Trump đã gọi cuộc gặp với Tổng thống Zelenskiy là “rất thú vị và thân mật, nhưng tôi đã nói với ông ấy, giống như tôi đã đề xuất mạnh mẽ với Tổng thống Putin, rằng đã đến lúc chấm dứt giết chóc và THỎA THUẬN!”
“Máu đã đổ đủ rồi, ranh giới tài sản được xác định bằng Chiến tranh và Lòng can đảm,” Tổng thống Trump nói tiếp. “Họ nên dừng lại ở đây. Hãy để cả hai cùng giành Chiến thắng, hãy để Lịch sử phán xét! Không còn bắn giết, không còn Tử vong, không còn những khoản tiền khổng lồ và không bền vững được chi tiêu.”
Nga tuyên bố xâm lược Ukraine nhằm ngăn chặn tham vọng gia nhập liên minh NATO do Mỹ dẫn đầu của Kyiv, vốn bị Mạc Tư Khoa coi là mối đe dọa an ninh nghiêm trọng, và để bảo vệ người Nga khỏi cái mà họ gọi là sự đàn áp của chính quyền. Tuy nhiên, Ukraine lại cáo buộc Nga đang tiến hành một cuộc chiến tranh xâm lược đế quốc nhằm xóa bỏ chủ quyền và bản sắc của Ukraine, đồng thời đặt nước này dưới sự kiểm soát bất hợp pháp của Điện Cẩm Linh.
[Newsweek: Russia Responds to Reports Trump, Putin Can Travel on Same Plane]
3. Vladimir Putin phản ứng trước lệnh trừng phạt mới của Tổng thống Trump đối với dầu mỏ Nga
Putin hôm thứ năm đã đưa ra phản ứng trực tiếp đầu tiên đối với các lệnh trừng phạt mới của Hoa Kỳ áp đặt lên Nga, gọi chúng là “hành động không thân thiện” và sẽ không gây tổn hại đáng kể đến nền kinh tế của nước này.
Putin nói rằng “đối thoại luôn tốt hơn đối đầu” trong các bình luận với phóng viên. Ông cảnh báo các lệnh trừng phạt mới có thể phản tác dụng bằng cách đẩy giá dầu toàn cầu tăng vọt.
Putin cũng đề cập đến việc hủy bỏ cuộc gặp thượng đỉnh dự kiến với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tại Budapest, cho biết đề xuất tổ chức cuộc gặp ban đầu đến từ Hoa Kỳ.
Putin cũng cho biết Tổng thống Trump có khả năng muốn nói rằng hội nghị thượng đỉnh đã bị “hoãn lại” chứ không phải bị hủy bỏ, trong những bình luận mà Tổng thống Trump đưa ra tại Tòa Bạch Ốc vào thứ Tư, Sky News đưa tin.
Chính quyền Tổng thống Trump đã công bố các lệnh trừng phạt mới đối với ngành công nghiệp dầu mỏ của Nga vào thứ Tư. Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent cho biết các lệnh trừng phạt mới này là để đáp trả việc Nga từ chối chấm dứt “cuộc chiến vô nghĩa” của mình.
“Hy vọng ông ấy sẽ biết điều”, Tổng thống Trump sau đó nói về Putin. “Và hy vọng Tổng thống Zelenskiy cũng sẽ biết điều. Bạn biết đấy, người ta vẫn nói, khiêu vũ tango cần hai người.”
Tổng thống Trump cho biết vào thứ Ba rằng ông sẽ không gặp Putin vì ông không muốn đó là một “sự lãng phí thời gian”.
Putin tuyên bố Nga sẽ không khuất phục trước áp lực. Ông cũng cho biết Nga muốn tiếp tục đối thoại với Hoa Kỳ, vì hai nước có nhiều lĩnh vực hợp tác, theo Sky News.
Chính quyền Tổng thống Trump đã nỗ lực tìm kiếm giải pháp cho cuộc chiến giữa Nga và Ukraine trong nhiều tháng.
Tổng thống Trump trước đây đã gây áp lực buộc Ukraine nhượng bộ và đề xuất trao đổi lãnh thổ với Nga. Tuy nhiên, trong một bài đăng trên Truth Social tháng trước, Tổng thống Trump nói rằng ông tin rằng Ukraine, với sự hỗ trợ của Liên minh Âu Châu, “có thể chiến đấu và giành lại toàn bộ Ukraine về hình dạng ban đầu”.
Tổng thống Trump đã nói về cơ hội chiến thắng của Ukraine trong bình luận có vẻ mâu thuẫn với các phóng viên tại Tòa Bạch Ốc vào thứ Hai.
“Tôi không nghĩ họ sẽ làm được, nhưng họ vẫn có thể giành chiến thắng”, Tổng thống Trump nói.
Sau các cuộc trò chuyện với Putin và Tổng thống Zelenskiy tuần trước, Tổng thống Trump đã kêu gọi Kyiv và Mạc Tư Khoa “dừng lại ở vị trí hiện tại”.
“Chúng tôi ủng hộ mạnh mẽ lập trường của Tổng thống Trump rằng giao tranh nên chấm dứt ngay lập tức, và đường dây liên lạc hiện tại nên là điểm khởi đầu cho các cuộc đàm phán. Chúng tôi vẫn cam kết với nguyên tắc biên giới quốc tế không được phép thay đổi bằng vũ lực”, Tổng thống Zelenskiy và các nhà lãnh đạo Âu Châu khác cho biết trong một tuyên bố hôm thứ Ba.
Trong một diễn biến khác, Bộ Ngoại giao Liên bang Nga đã tỏ ra thù địch với Mỹ khi cho biết Hoa Kỳ đang leo thang các hoạt động bí mật ở Mỹ Latinh, đồng thời cho biết thêm rằng Hải quân Hoa Kỳ đã phá hủy sáu tàu bị cáo buộc buôn bán ma túy ở vùng Caribe và CIA đã được phép thực hiện các nhiệm vụ bí mật ở Venezuela.
Maria Zakharova, giám đốc phòng báo chí Bộ Ngoại giao, tuyên bố: “Nếu Hoa Kỳ muốn tiến hành một cuộc chiến chống ma túy thì Manhattan sẽ là nơi tốt để bắt đầu”.
[Newsweek: Vladimir Putin Reacts to New Trump Sanctions on Russian Oil]
4. Máy bay điều khiển từ xa của Ukraine tấn công nhà máy lọc dầu, nhà máy cơ khí ở Nga, truyền thông đưa tin
Kênh Astra Telegram đưa tin, trích dẫn lời người dân địa phương, máy bay điều khiển từ xa được tường trình đã tấn công một nhà máy lọc dầu ở Makhachkala, Dagestan và một nhà máy cơ khí ở Saransk, Mordovia vào ngày 22 tháng 10.
Theo Bộ Quốc phòng Nga, lực lượng phòng không Nga đã đánh chặn 44 máy bay điều khiển từ xa của Ukraine trong đêm và sáng ngày 22 tháng 10, bao gồm tám máy bay trên bầu trời Dagestan. Không có máy bay điều khiển từ xa nào bị bắn hạ trên bầu trời Mordovia.
Trong khi đó, máy bay điều khiển từ xa đã được phát hiện trên bầu trời Saransk, thành phố lớn nhất Mordovia. Artyom Zdunov, nhà lãnh đạo nước cộng hòa, xác nhận khu vực này đã bị tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa quy mô lớn, gây thiệt hại cho một doanh nghiệp địa phương.
Theo thông tin tình báo nguồn mở do Astra phân tích, ít nhất một máy bay điều khiển từ xa đã tấn công Nhà máy cơ khí Saransk, một cơ sở được biết đến là nơi sản xuất thuốc nổ.
Nhà máy cơ khí Saransk là một phần của Tập đoàn Rostec do nhà nước sở hữu và sản xuất thiết bị và phụ tùng cho nhiều ngành công nghiệp khác nhau, tập trung chủ yếu vào kỹ thuật cơ khí và lĩnh vực quốc phòng.
[Kyiv Independent: Ukrainian drones attack oil refinery, mechanical plant in Russia, media reports]
5. Lãnh tụ tối cao Iran chế giễu Tổng thống Trump: ‘Trong mơ thôi’
Lãnh tụ tối cao của Iran, Đại giáo chủ Ali Khamenei, đã trực tiếp chế giễu tuyên bố của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump rằng Washington đã “xóa sổ” ngành công nghiệp hạt nhân của Iran.
Khamenei cho biết: “Tổng thống Hoa Kỳ khoe khoang rằng họ đã ném bom và phá hủy ngành công nghiệp hạt nhân của Iran. Thôi, đừng mơ nữa!” Tuyên bố này nhấn mạnh sự bất chấp của ông trước các hành động quân sự và áp lực chính trị của Hoa Kỳ.
Bài đăng của Khamenei được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng leo thang sau các cuộc không kích của Mỹ vào các cơ sở hạt nhân của Iran và cuộc chiến 12 ngày gần đây với Israel. Cùng với sự sụp đổ của Kế hoạch Hành động Toàn diện Chung năm 2015, hay còn gọi là thỏa thuận hạt nhân Iran, và sự thất bại của các cuộc đàm phán ngoại giao gần đây nhằm khôi phục thỏa thuận này, bài đăng cho thấy Tehran đang chống lại áp lực từ Washington, bao gồm các lệnh trừng phạt đang diễn ra nhằm làm tê liệt nền kinh tế và tham vọng hạt nhân của nước này.
Lời chế nhạo trực tuyến của ông nhấn mạnh rằng, bất chấp các mối đe dọa quân sự, xung đột khu vực và áp lực kinh tế, Iran không muốn nhượng bộ trước các tuyên bố của Hoa Kỳ hoặc chính sách ngoại giao do Washington chỉ đạo, nhấn mạnh những rủi ro dai dẳng đối với sự ổn định của khu vực.
Trong một loạt bài đăng bằng cả tiếng Ba Tư và tiếng Anh, Khamenei bắt đầu bằng cách chế giễu những tuyên bố của Tổng thống Trump, lặp lại câu nói “trong mơ!” trước đó của ông trước khi nói thêm về sự thách thức của Iran.
Tiếp theo, ông khẳng định sự độc lập của Iran trong các vấn đề hạt nhân: “Ngành công nghiệp hạt nhân của chúng tôi không liên quan gì đến Mỹ”, Khamenei nói. “Các ông có thể tin rằng mình đã phá hủy ngành công nghiệp hạt nhân của Iran - thôi thì cứ tưởng tượng vậy. Nhưng các ông là ai mà có quyền quyết định một quốc gia được phép hay không được phép làm gì trong lĩnh vực hạt nhân của mình? Việc đó liên quan gì đến Mỹ?”
Khamenei cảnh báo Iran sẽ không ngần ngại hành động quân sự nếu bị đe dọa lần nữa. “Những hỏa tiễn này không phải được mua hay mượn - chúng là sản phẩm của thanh niên Iran. Nếu cần thiết, chúng tôi sẽ sử dụng chúng một lần nữa. “ Ông cáo buộc Washington đạo đức giả, gọi Washington là “hiện thân của chủ nghĩa khủng bố” và nói rằng các lệnh trừng phạt và áp lực đã chứng minh sự thù địch của Mỹ đối với người dân Iran: “Các ông là kẻ thù của quốc gia này, không phải là bạn của nó.”
Khamenei cũng chế giễu chuyến thăm Israel gần đây của Tổng thống Trump, nói rằng bài phát biểu của ông tại đó nhằm mục đích nâng cao tinh thần của những “người theo chủ nghĩa phục quốc Do Thái đang thất vọng”.
“Tổng thống Hoa Kỳ đã cố gắng gieo hy vọng và vực dậy tinh thần của những người theo chủ nghĩa phục quốc Do Thái đang thất vọng ở Palestine bị tạm chiếm bằng một vài lời sáo rỗng và trò hề của mình. Đây là bài phân tích của tôi về chuyến đi của Tổng thống Hoa Kỳ đến Palestine bị tạm chiếm.”
Tổng thống Trump, người đã nhiều lần tuyên bố đã phá hủy chương trình hạt nhân của Iran, đã nhắc lại thông điệp đó trong bài phát biểu trước Quốc hội Israel, gọi tắt là Knesset, tuần trước. Ông mô tả các cuộc không kích gần đây là một chiến dịch mang tính quyết định: “Chúng tôi đã thả 14 quả bom vào các cơ sở hạt nhân của Iran, và điều này đã được xác nhận là đã phá hủy hoàn toàn các cơ sở đó.”
Chiến dịch này, được thực hiện cùng với các cuộc không kích bất ngờ của Israel trong cuộc chiến kéo dài 12 ngày, nhắm vào các địa điểm quan trọng tại Natanz, Fordow và Isfahan. Tổng thống Trump ghi nhận nỗ lực này đã ngăn chặn Iran sở hữu vũ khí hạt nhân và giảm thiểu các mối đe dọa đối với Israel và các nước láng giềng.
Tuy nhiên, ông cũng ám chỉ đến khả năng ngoại giao khi nói rằng: “Thật tuyệt nếu chúng ta đạt được một thỏa thuận hòa bình với họ, chẳng phải sẽ rất tuyệt sao, tôi nghĩ họ muốn, tôi nghĩ họ đã mệt mỏi rồi”, ám chỉ rằng lập trường suy yếu của Tehran có thể tạo ra cơ hội cho các cuộc đàm phán trong tương lai.
[Newsweek: Iran’s Supreme Leader Trolls Trump: ‘In Your Dreams’]
6. Ukraine phản ứng trước lệnh trừng phạt dầu mỏ bất ngờ của Tổng thống Trump đối với Nga
Các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ đối với Nga là một bất ngờ thú vị đối với nhiều người ở Ukraine và những người theo dõi cuộc chiến, nhưng vẫn còn sự hoài nghi rằng những động thái mới của Tòa Bạch Ốc chống lại Mạc Tư Khoa có thể sớm dẫn đến một thỏa thuận hòa bình.
Chính quyền của Tổng thống Trump tuyên bố Hoa Kỳ sẽ áp đặt lệnh trừng phạt đối với hai công ty dầu mỏ lớn nhất của Nga là Rosneft và Lukoil, nhằm gây áp lực buộc Nga đàm phán một thỏa thuận hòa bình về Ukraine.
“Hy vọng Putin sẽ biết điều hơn”, Tổng thống Trump phát biểu với giới truyền thông, khi trò chuyện cùng Tổng thư ký NATO Mark Rutte tại Tòa Bạch Ốc hôm thứ Tư. Bộ Ngoại giao Nga gọi các lệnh trừng phạt này là “phản tác dụng”.
Tổng thống Trump ngày càng tỏ ra thất vọng với Điện Cẩm Linh khi thời gian trôi qua, khi Nga từ chối thay đổi lập trường và gây nguy hiểm cho lời cam kết chấm dứt chiến tranh ở Đông Âu của đảng Cộng hòa.
Những lời chỉ trích nhắm vào tổng thống thường xuyên gia tăng sau khi Nga tiến hành các cuộc không kích quy mô lớn vào các thành phố của Ukraine. Sáng sớm thứ Tư, Mạc Tư Khoa tuyên bố đã tấn công vào cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine ở thủ đô Kyiv và các nơi khác trong đêm bằng máy bay điều khiển từ xa và hỏa tiễn, bao gồm cả vũ khí siêu thanh.
Chính quyền Ukraine cho biết ít nhất bảy người đã thiệt mạng, nâng tổng số người chết lên một người sau vụ Nga tấn công một trường mẫu giáo ở Kharkiv, thành phố lớn thứ hai của Ukraine. Trước đó, Tổng thống Trump phần lớn đã né tránh các lời đe dọa nhắm vào Mạc Tư Khoa, bao gồm cả các lệnh trừng phạt.
“Điều này thật bất ngờ, thật không ngờ tới”, Oleksandr Merezhko, chủ tịch ủy ban đối ngoại quốc hội Ukraine và là thành viên đảng của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy, cho biết. “Thật đáng khích lệ”, ông nói với Newsweek.
“Tôi rất ngạc nhiên”, John Foreman, cựu tùy viên quốc phòng Anh tại cả Mạc Tư Khoa và Kyiv, cho biết. Oleg Dunda, một thành viên quốc hội Ukraine, đồng thời là thành viên đảng của Tổng thống Zelenskiy, cho biết ông không ngờ tới thông báo này.
Sáng sớm thứ Năm, các nhà lập pháp Ukraine đã bày tỏ lòng biết ơn đối với Hoa Kỳ về các lệnh trừng phạt khi bắt đầu phiên họp toàn thể tại Quốc hội Ukraine, Verkhovna Rada, ông Merezhko cho biết. Trong một tuyên bố hôm thứ Năm, Tổng thống Zelenskiy nói rằng các biện pháp này đã gửi đi một “tín hiệu rõ ràng rằng việc kéo dài chiến tranh và gieo rắc khủng bố sẽ phải trả giá” và chúng là “một bước đi công bằng và hoàn toàn xứng đáng”.
Tuần trước, Anh đã áp đặt các lệnh trừng phạt mới đối với Lukoil và Rosneft. Hai công ty dầu mỏ này, nằm trong số những công ty lớn nhất thế giới, hiện đang xuất khẩu chung 3,1 triệu thùng dầu mỗi ngày, và Rosneft chiếm 6% sản lượng dầu toàn cầu, theo chính phủ Anh.
Các đồng minh của Ukraine phần lớn đã tránh xa sự phụ thuộc vào dầu mỏ của Nga, nhưng nói thì dễ hơn làm—và Mạc Tư Khoa đã chuyển hướng từ thị trường Âu Châu sang Á Châu.
Trung Quốc là nước nhập khẩu dầu lớn nhất của Nga, tiếp theo là Ấn Độ. Đầu tháng này, Tổng thống Trump cho biết Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đã đồng ý ngừng mua dầu của Mạc Tư Khoa, khoảng sáu tuần sau khi Mỹ áp thuế lên New Delhi. Tòa Bạch Ốc cho biết các mức thuế này có liên quan đến việc tiêu thụ dầu “trực tiếp và gián tiếp” của Ấn Độ với Nga.
Hôm thứ Năm, Liên minh Âu Châu đã thông qua gói trừng phạt thứ 19 đối với Nga, nhắm vào lợi nhuận năng lượng và các tổ chức tài chính của Mạc Tư Khoa. Maria Zakharova, phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Nga, cho biết các lệnh trừng phạt này “chủ yếu nhằm vào Liên minh Âu Châu”, đồng thời nói thêm: “Khả năng Brussels mở rộng các chế độ trừng phạt đối với đất nước chúng tôi phần lớn đã cạn kiệt.”
Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent cho biết các biện pháp kinh tế này là “hậu quả của việc Nga thiếu cam kết nghiêm chỉnh đối với tiến trình hòa bình nhằm chấm dứt chiến tranh ở Ukraine”, và vẫn để ngỏ khả năng “hành động thêm nữa” nếu cần. Dmitry Medvedev, Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Nga và cựu Tổng thống, đã mô tả các biện pháp trừng phạt này là một “hành động chiến tranh” vào thứ Năm.
Tuy nhiên, theo Dunda, các lệnh cấm này, mặc dù là một bước đi tích cực, nhưng không giúp tiến gần hơn đến một thỏa thuận hòa bình. “Tôi không nghĩ Putin sẽ có phản ứng thỏa đáng”, Merezhko nói thêm.
Tổng thống Trump cũng đã dập tắt hy vọng của Ukraine về việc nhận được hỏa tiễn hành trình Tomahawk tầm xa mà Kyiv đã mong muốn từ lâu. Tổng thống Zelenskiy, người đã đến thăm Tòa Bạch Ốc tuần trước, đã ra về tay trắng sau các cuộc thảo luận với Tổng thống Trump và các nhân vật cao cấp tại Raytheon, nhà sản xuất hỏa tiễn. Tổng thống Mỹ trước đó đã đề xuất rằng vũ khí này có thể được đưa ra bàn thảo.
Nga cho biết sẽ làm tổn hại quan hệ với Mỹ nếu Tổng thống Trump bật đèn xanh cho việc chuyển giao vũ khí, và rằng đó sẽ là một “sự leo thang” xung đột vì Kyiv sẽ cần sự hỗ trợ của Mỹ để sử dụng hỏa tiễn hành trình. Tổng thống Mỹ hôm thứ Tư cho biết có thể sẽ mất một năm để huấn luyện lực lượng Ukraine bắn hỏa tiễn và “cách duy nhất để bắn hỏa tiễn Tomahawk là chúng ta bắn nó, và chúng ta sẽ không làm điều đó.”
“Khi ông ấy nói như vậy, tất nhiên, chúng tôi thất vọng, bởi vì chính ông ấy đã đưa ra vấn đề này,” Merezkho nói. “Đó không phải là một lời hứa chắc chắn, nhưng đó là một dấu hiệu cho thấy ông ấy đang nghiêng về một quyết định như vậy.”
Ông nói thêm: “Với Tổng thống Trump, bạn không bao giờ biết được điều gì sẽ xảy ra”.
[Newsweek: Ukraine Reacts To Trump’s Surprise Oil Sanctions on Russia]
7. Bóng bay chứa khí heli chở thuốc lá lậu đã đóng cửa phi trường chính của Lithuania
Chính quyền Lithuania đã đóng cửa không phận trên Vilnius sau khi phát hiện “vài chục” khinh khí cầu trên bầu trời vào cuối ngày thứ Ba, như một phần của hoạt động buôn lậu thuốc lá.
Thủ tướng Inga Ruginienė phát biểu tại cuộc họp báo sáng thứ Tư rằng bà đang tổ chức một hội nghị thượng đỉnh cao cấp để thảo luận về vấn đề này, đồng thời chỉ trích Belarus.
“ Hôm nay tôi triệu tập khẩn cấp một cuộc họp của Ủy ban An ninh Quốc gia — cuộc họp sẽ diễn ra lúc 1:30 chiều. Sáng nay tôi đã yêu cầu mọi người đưa ra các giải pháp cụ thể. Chúng ta phải thảo luận ngay lập tức về tình hình này và phải tìm ra — không phải tranh luận, mà là tìm ra — những gì cần làm”, bà nói.
“Tôi rất muốn Belarus chịu trách nhiệm về những sự việc này,” Ruginienė nói thêm. “Bất kể quan hệ chính trị của chúng ta như thế nào, về mặt kỹ thuật, chúng ta phải hợp tác. Thật bất thường khi có quá nhiều khinh khí cầu bay qua biên giới của chúng ta, và chúng ta phải truy đuổi và ngăn chặn chúng đến các địa điểm chiến lược của chúng ta.”
Phát ngôn nhân của phi trường cho biết các khinh khí cầu được phát hiện lần đầu tiên vào khoảng 10:30 tối, khiến phi trường Vilnius phải đóng cửa, chuyển hướng hoặc hủy 30 chuyến bay và khiến khoảng 4.000 hành khách bị mắc kẹt. Sân bay đã được mở cửa trở lại vào lúc 6:30 sáng thứ Tư.
Vilmantas Vitkauskas, nhà lãnh đạo Trung tâm Quản lý Khủng hoảng Quốc gia, cho biết: “Chúng tôi thấy rằng những quả bóng bay này không được phóng từ một điểm duy nhất - đó là một hoạt động được phối hợp”, đồng thời cho biết thêm rằng một cuộc điều tra đang được tiến hành để làm rõ “ai đã ra lệnh cho hoạt động này”.
Tư lệnh Biên phòng, Tướng Rustamas Liubajevas, cho biết “vài chục” khinh khí cầu đã bị phát hiện và 12 quả đã bị chặn lại. Trước đó, ông nói “tổng số” có thể lên tới 200.
Ông cho biết thêm bốn nghi phạm đã bị bắt giữ. “Con số này sẽ thay đổi trong ngày, vì các hoạt động tình báo tội phạm vẫn đang diễn ra”, ông nói.
Âu Châu đang vật lộn với việc bảo vệ không phận của mình sau hàng loạt vụ phát hiện máy bay điều khiển từ xa và đóng cửa phi trường trong những tháng gần đây. Đan Mạch, quốc gia liên tục bị tấn công trong các vụ xâm nhập, đã chỉ trích Nga và tuyên bố lục địa này đang trong một “cuộc chiến tranh hỗn hợp”.
Lithuania trước đây từng là mục tiêu của những quả bóng bay buôn lậu. Đầu tháng này, 25 quả bóng bay đã được phóng từ Belarus, một số quả bay thẳng qua Sân bay Vilnius, buộc phi trường này phải đóng cửa.
“Khu vực phi trường phải được bảo vệ toàn diện để các chuyến bay không bị gián đoạn thêm. Chúng tôi sẽ thảo luận vấn đề này tại ủy ban hôm nay, và tôi thực sự mong đợi câu trả lời từ các cơ quan có thẩm quyền”, ông Ruginienė phát biểu hôm thứ Tư.
[Politico: Helium balloons carrying smuggled cigarettes shut down Lithuania’s main airport]
8. SBU tiết lộ thuyền điều khiển từ xa Sea Baby thế hệ tiếp theo, xác nhận sử dụng trong vụ tấn công Cầu Crimea vào tháng 6
Cơ quan An ninh Ukraine, gọi tắt là SBU đã tiết lộ thế hệ thuyền điều khiển từ xa Sea Baby tiếp theo vào ngày 22 tháng 10 và xác nhận chúng đã được sử dụng trong một cuộc tấn công vào Cầu Crimea vào đầu năm nay.
SBU đã trình chiếu hai phiên bản máy bay điều khiển từ xa trong một video — phiên bản đầu tiên được trang bị tháp súng máy ổn định có hệ thống ngắm tự động và phiên bản thứ hai mang theo hệ thống hỏa tiễn phóng hàng loạt Grad 10 viên.
Theo SBU, máy bay điều khiển từ xa được nâng cấp có thể bay quãng đường hơn 1.500 km, chở được 2.000 kg hàng hóa và được trang bị động cơ gia cố với hệ thống dẫn đường hiện đại.
[Kyiv Independent: SBU reveals next-gen Sea Baby naval drones, confirms use in June Crimea Bridge attack]
9. Slovakia bỏ quyền phủ quyết đối với các lệnh trừng phạt mới nhất của Nga
Sự bế tắc kéo dài nhiều tuần trong việc trì hoãn gói trừng phạt mới nhất đối với Nga đã kết thúc vào đêm thứ Tư sau khi Slovakia dỡ bỏ quyền phủ quyết, Đan Mạch, nước chủ tịch Hội đồng Liên Hiệp Âu Châu, xác nhận.
Phần lớn gói trừng phạt này - lệnh trừng phạt thứ 19 áp đặt lên Mạc Tư Khoa kể từ khi bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine hơn ba năm trước - tập trung vào việc làm suy yếu ngân sách chiến tranh của Điện Cẩm Linh bằng cách áp đặt các hạn chế đối với các nhà giao dịch năng lượng và các tổ chức tài chính, nhiều trong số đó ở các nước thứ ba.
Các công ty hỗ trợ nỗ lực chiến tranh của Nga sẽ là mục tiêu bị nhắm tới, bên cạnh 117 tàu chở dầu mới được coi là một phần của đội tàu ngầm vận chuyển nhiên liệu hóa thạch của Nga vi phạm giá dầu trần.
Đầu tuần này, các bộ trưởng năng lượng từ 27 quốc gia thành viên đã đồng ý với đa số phiếu thuận về một bước đi mang tính bước ngoặt trong việc cắt giảm khí đốt của Nga, bất chấp sự phản đối của Slovakia và Hung Gia Lợi. Slovakia đã tuyên bố sẽ trì hoãn gói trừng phạt trừ khi được bảo đảm về cách ứng phó với giá năng lượng cao và hỗ trợ các ngành công nghiệp nặng như sản xuất xe hơi.
Áo và Hung Gia Lợi cũng bày tỏ lo ngại về gói trừng phạt nhưng đã dỡ bỏ quyền phủ quyết trong những ngày gần đây. Slovakia là quốc gia cuối cùng phản đối các hạn chế mới — và đã tìm kiếm sự nhượng bộ trong tuyên bố dự kiến được thông qua tại hội nghị thượng đỉnh Liên Hiệp Âu Châu vào thứ Năm tại Brussels.
Một nhà ngoại giao Slovakia xác nhận với POLITICO rằng: “Tất cả các yêu cầu của chúng tôi... đều được đưa vào tuyên bố”.
Hội nghị thượng đỉnh sẽ tập trung nhấn mạnh sự ủng hộ của Liên Hiệp Âu Châu đối với Ukraine, trong bối cảnh Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump gây áp lực buộc Kyiv phải nhượng bộ lãnh thổ cho Nga. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy dự kiến sẽ tham dự một số phần của cuộc họp tại Brussels.
Các nhà lãnh đạo dự kiến sẽ nhấn mạnh sự cần thiết phải tiếp tục áp đặt các lệnh trừng phạt mạnh tay hơn nữa lên Mạc Tư Khoa liên quan đến cuộc chiến chống Ukraine. Chi tiêu quốc phòng cũng như việc sử dụng tài sản bị đóng băng của Nga để hỗ trợ Kyiv đều nằm trong chương trình nghị sự.
Gói trừng phạt cũng sẽ mở rộng đáng kể số lượng các công ty không phải của Nga bị cấm kinh doanh với khối này nhằm ngăn chặn Mạc Tư Khoa lách luật.
Cụ thể, khối này đang tìm cách áp đặt các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đối với 45 công ty khác bị coi là đang hợp tác với nhau để trốn tránh lệnh trừng phạt. Trong số đó có 12 công ty Trung Quốc, hai công ty Thái Lan và ba công ty Ấn Độ đã giúp Nga lách lệnh trừng phạt của khối.
Gói này cũng hạn chế việc di chuyển của các nhà ngoại giao Nga trong Liên Hiệp Âu Châu. Họ sẽ phải thông báo cho các chính phủ Liên Hiệp Âu Châu khác về việc di chuyển của mình trước khi vượt qua biên giới nước sở tại.
Gói dự luật này hiện sẽ trải qua một quy trình gọi là thủ tục bằng văn bản, trong đó các thủ phủ có thời hạn đến sáng thứ Năm để lên tiếng. Nếu không ai lên tiếng, văn bản sẽ được chấp thuận.
[Politico: Slovakia lifts veto on latest Russia sanctions]
10. Ít nhất 12 người thiệt mạng, 76 người bị thương trong các cuộc tấn công của Nga vào Ukraine trong ngày qua
Chính quyền địa phương đưa tin, sáu thường dân đã thiệt mạng và 21 người bị thương tại thủ đô Kyiv của Ukraine và khu vực xung quanh vào đêm qua khi lực lượng Nga tấn công vào cơ sở hạ tầng năng lượng dân sự.
Theo Thống đốc Viacheslav Chaus, bốn thường dân đã thiệt mạng và 11 người bị thương tại thành phố Novhorod-Siverskyi ở tỉnh Chernihiv sau khi lực lượng Nga tấn công trung tâm thành phố bằng máy bay điều khiển từ xa loại Shahed và hỏa tiễn Tornado.
Nằm cách biên giới Nga chưa đầy 40 km, Novhorod-Siverskyi và các thị trấn khác trong khu vực đặc biệt dễ bị tấn công bởi Nga.
Theo Thống đốc Vadym Filashkin, tại tỉnh Donetsk, hai thường dân đã thiệt mạng và hai người khác bị thương tại thành phố tiền tuyến Kostiantynivka.
Thống đốc Ivan Fedorov cho biết 15 thường dân đã bị thương trong hai cuộc tấn công riêng biệt của Nga tại Tỉnh Zaporizhzhia, bao gồm một cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa kiểu Shahed vào thủ phủ của khu vực khiến 13 người bị thương — bao gồm hai trẻ em — và gây thiệt hại đáng kể cho các tòa nhà chung cư.
Theo Thống đốc Oleksandr Prokudin, tổng cộng có 14 thường dân bị thương trong các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa và pháo binh của Nga tại tỉnh Kherson do Ukraine kiểm soát.
Tại tỉnh Sumy, 12 thường dân đã bị thương trong các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa của Nga vào thủ phủ của tỉnh Sumy, Thống đốc Oleg Hryhorov cho biết.
Tại tỉnh Dnipropetrovsk, một phụ nữ 66 tuổi đã bị thương trong một cuộc không kích của Nga vào quận Nikopol trên bờ sông Dnipro, Thống đốc Vladyslav Haivanenko cho biết.
[Kyiv Independent: At least 12 killed, 76 injured in Russian attacks on Ukraine over past day]