Theo ký giả John L. Allen Jr., ngày 13 tháng Hai hôm qua, Đức HY Pell, trưởng văn phòng Kinh Tế của Tòa Thánh, đã phúc trình cho Đức Thánh Cha và mật nghị hội Hồng Y rằng Tòa Thánh có hơn một tỷ rưỡi dollars ẩn khuất mà Tòa Thánh trước đó không biết mình có, mặc dù “của trời rơi xuống” này đã bị cân bằng trước việc thâm thủng gần 1 tỷ dollars của qũy hưu bổng.

Các khám phá mới này có nghĩa: tổng tài sản của Tòa Thánh lên tới hơn 3 tỷ dollars, gần 1/3 nhiều hơn các tường trình trước đây.

Các vị Hồng Y cũng được thông báo rằng các cổ phần bất động sản của Tòa Thánh có thể đã bị định giá thấp đến hệ số 4, nghĩa là tình trạng tài chánh nói chung của Tòa Thánh tươi hồng hơn dự tưởng nhiều.

Đức HY Pell nói rằng: “chúng ta rất vững. Trước đây hơi rối ren, tình thế khá rối ren, vì tin tức không thoả đáng, nhưng nay, còn lâu ta mới khánh kiệt”.

Trong một diễn văn với các vị Hồng Y họp tại Rôma trước khi Đức Phanxicô ban mũ đỏ cho 20 tân Hồng Y vào Thứ Bẩy hôm nay, Đức HY Pell cho biết tổng số tài sản của Tòa Thánh bao gồm 500 triệu dollars của nhiều chương mục khác nhau không được kể trong bản cân bằng chi thu (balance sheet) năm 2013 cũng như 1 tỷ dolllars về tài sản đáng lẽ đã được liệt kê trong bản cân bằng vừa kể nhưng đã không được liệt kê.

Đức HY Pell nhấn mạnh rằng sự chênh lệch trên không do hoạt động sai trái nhưng do hệ thống tường trình quá ư phân mảnh và kềnh càng trước đây, khiến không khám phá ra những “túi” tài sản khổng lồ ẩn khuất. Ngài cho đây là bước tiến mới hướng tới việc trong sáng tài chánh.

Ngài nói: “Đây là lần đầu tiên chúng ta có được một bức tranh toàn diện và chính xác về tình trạng tài chánh của chúng ta”.

Ngài nói rằng cố gắng “dọn dẹp” tài chánh đã được các vị Hồng Y đang tụ tập tại Rôma hỗ trợ mạnh mẽ.

Nhân cơ hội này, Đức HY Pell thừa nhận rằng việc dọn dẹp tài chánh trên lúc đầu, cũng gặp khá nhiều “chống đối tận tình”, nhất là từ một số giới bảo thủ như tại Phủ Quốc Vụ Khanh, nhưng nay phần lớn sự chống đối này đã giảm đi.

Ngài nói: “Có một số người thuộc thế giới mộng mơ cho rằng việc này sẽ không ngóc lên được, rằng sau một vài hổn hển, thế giới sẽ quay trở về đường xưa lối cũ”.

Ngài bảo tháng Mười vừa qua là một khúc rẽ, khi Đức GH Phanxicô chấp thuận một số thủ tục trong việc quản trị tiền bạc nhằm đem Tòa Thánh tới chỗ cùng theo các thực hành tốt đẹp nhất của quốc tế.

Đức HY Pell đùa bảo: “sau đó, đồng xu đã được bỏ ống. Người ta hiểu cuộc chơi đã thay đổi”.

Đầu tháng Mười Hai vừa qua, trong một bài báo trên một tạp chí CG ở Anh, Đức HY Pell có tiết lộ rằng văn phòng của ngài vừa khám phá “hàng trăm triệu” Euro trong các tài sản chưa được tường trình, mặc dù trong phúc trình thứ Sáu hôm qua với Hồng Y Đoàn, con số ấy lên tới 1.5 tỷ dollars.

Tuy nhiên, ngài cũng cho biết các khám phá mới này cần được cân bằng trước các khó khăn mà qũy hưu bổng hiện đang gặp phải. Ngài bảo: “chúng tôi không muốn làm người ta sợ hãi, vì qũy này vẫn an toàn trong 10 tới 15 năm nữa. Nhưng để ta chắc chắn bảo đảm cho qũy hưu an toàn trong vòng 20 năm tới, ta buộc phải đóng góp từ từ ít nhất từ 800 tới 900 triệu dollars”.

Con số trên có thể còn cao hơn vì các dự phóng về năng xuất của qũy có thể vẫn chưa thực tế bao nhiêu. Đức HY Pell cho hay một trong các viên chức tài chánh kỳ cựu của Vatican dám bảo đảm với các vị Hồng Y cao niên rằng “tiền hưu của các vị hoàn toàn được bảo đảm”.
Đức HY Pell nhấn mạnh rằng: cung cấp một bức tranh trung thực về hiện tình tài chánh chính xác của Tòa Thánh là bảo lưu khởi đầu cho một cố gắng cải tổ rộng lớn hơn.

Ngài bảo: “Điều chúng ta phải làm là đặt để được các cơ cấu khiến Tòa Thánh trở thành một mẫu mực cho người khác, chứ không phải một tai tiếng. Chúng ta phải làm sao để Tòa Thánh khó lòng trở lại được với tiêu phí và bất hiệu năng cũng như thối nát nào đó”.

Về các biện pháp tương lai, Đức HY Pell đoan hứa rằng một tổng thanh lý viên độc lập cho Tòa Thánh, với quyền trực tiếp tường trình lên Đức GH, sẽ được cử nhiệm vào mùa hè này, và sau đó không lâu, một hội đồng giám sát mới sẽ được thiết lập cho cơ quan Quản Trị Gia Sản của Tòa Thánh, một trong các trung tâm tài chánh quan trọng khác của Tòa Thánh.

Đức HY Pell cũng hứa rằng vào khoảng cuối năm, “lần đầu tiên trong lịch sử Vatican” một số bộ sở sẽ cung cấp tường trình tam cá nguyệt, so sánh các chi tiêu của họ với ngân sách.

Nói chung, theo Đức HY Pell, Đức GH Phanxicô ủng hộ mọi cố gắng cải tổ. “Mỗi khi có những việc chúng tôi không tự dọn dẹp được, thì ngài có đó để hỗ trợ”.